قابلیت های محیط زیست شهرستان زیرکوه

اداره حفاظت محیط زیست شهرستان زیرکوه به منظور حفظ ذخيره گاه هاي زيستي ژنتيكي و حمايت از گونه هاي گياهي و جانوري و ژن هاي بومي منطقه و براي انجام امور تحقيقاتي و  بهره وري معقول و حفظ نسل گونه هاي مختلف و جلوگيري از تعرض انسان ها مناطقي را با توجه به شرايط خاص منطقه منجمله وجود گونه هاي نادر و با ارزش و كمياب گياهي و جانوري تحت پوشش قرارداده  و از آنها حفاظت و حراست مي نمايد.

مناطق مذکور به همراه سایر قابلیت های زیست محیطی به شرح ذیل تقدیم می گردد.

شهرستان زیرکوه به لحاظ برخورداری از شرایط خاص طبیعی از جمله وجود رشته کوههای عظیم و مرتفع و دشت های پهناور و وسیع از طبیتی جذاب و متنوع برخوردار است. وجود دره های زیبا، غارهای قدیمی و باستانی، دشت های سرسبز و رنگارنگ و کویر بکر و دیدنی باعث گردیده تا این شهرستان به عنوان یکی از مراکز گردشگری در استان خراسان جنوبی شناخته شود.                      

کویر زیبای همت آباد، دره و آبشار زیبای تجنود، دره و ابشار سی آ ب گزخت ، سد حاجی اباد (خبر آبگیری سد)، دق پطرگان، تپه های شقایق مشهور به کافرگ، قله و زیارتگاه شاسکوه، دشت لاله آهنگران، لاله های منحصر به فرد اردکول، بیشه محمد اباد، پیکستان استند، طبیعت زیبای خوش آبه در دل کویر (توضیح) و .... از جمله مکان های طبیعی و دیدنی شهرستان زیرکوه است.

از مباحثی که در شهرستان زیرکوه می توان به آن پرداخت وجود گونه های نادر از حیوانات و پرندگان وحشی است. وجود رشته کوههای مرتفع و صعب العبور علاوه بر خلق طبیعتی زیبا محیط امنی برای گونه های حیات وحش از جمله: کل و بز  و قوچ  و میش ایجاد کرده است. خوشبختانه سال گذشته گونه نادر و کمیاب پلنگ ایرانی نیز در ارتفاعات زیرکوه رویت شد که جای بسی خوشحالی دارد.
همچنین دشت های پهناور و کویرهای زیبا پرندگان و جانوران زیادی از جمله هوبره، زاغ بور، کبک، تیهو، گربه شنی، آهو و ... را در خود جای داده است که به عنوان یکی از جاذبه های زیبای گردشگری شهرستان شناخته می شود که در ادامه شرح مختصری راجع به موقعیت های شاخص شهرستان بیان می گردد.

الف) منطقه حفاظت شده شاسکوه

منطقه شاسکوه بر اساس آگهي رسمي مصوبه شماره 285 شوراي‌عالي حفاظت محيط زيست مورخ 12/11/1386 به‌عنوان منطقه حفاظت شده معرفي گرديد. منطقه مذکور با مساحت 70300 هكتار بين 59 درجه 30 دقيقه طول غربي تا 60 درجه طول شرقي و33 درجه و 35 دقيقه عرض جنوبي تا33 درجه 55 دقيقه عرض شمالي واقع گرديده است.

این منطقه در محدوده ای به وسعت 71000000هکتار در شرق شهرستان قاین در 2 بخش مرکزی و زیر کوه واقع شده. دارای جاذبه های طبیعت گردی شامل: غارها، قلل مرتفع، درختان کهنسال، گونه های حیات وحش متنوع از قبیل کل و بز، انواع پرندگان و خزندگان وحش، آثار زمین شناسی خاص، چشمه های قنات و بسیاری از جاذبه های طبیعی دیگر می باشد. که  مورد توجه طبیعت گردان قرار دارد.  در حاشیه منطقه روستاهای دیدنی وجود دارد که محل عبور به دره های کناری منطقه می باشد. از جمله آبیز، اسفاد، بیدخت، استند، کریزان، گرماب، فرخی، دوست آباد، فندخت، تیگاب و  شهر اسفدن و حاجی آباد البته بعضی از دره ها به منطقه امن مشرف می شود که ورود اشخاص به داخل منطقه امن ممنوع می باشد، بنابراین باید از مسیر دره 12 امام و دره تیگاب و راه شیخ علی وارد منطقه شد و از رفتن به داخل منطقه امن اجتناب گردد.

 بلند ترین قله ارتفاعی منطقه زیرکوه که به علت واقع شدن در محل منطقه معروف شاسکوه همه ساله مورد توجه و بازدید گردشگران، کوهنوردان و طبیعت گردان قرار می گیرد دارای 4 پاسگاه محیط بانی در منطقه شیخ علی، اسفدن، آبیز، و کریزان بوده که آمادگی خدمات رسانی به گردشگران و طبیعت گردان را دارد. دارای یک مرکز پرورش آهو در روستای شیخ علی که می تواند مورد استفاده بازدید عموم قرار گیرد.

پوشش گیاهی منطقه شامل بنه، بادام وحشی، گون، تاغ، قیچ، زنبق، فرفیون، کنگر، داوودی، انجیر وحشی، انواع گونه های دارویی شامل بومادران، بابونه، کما، چوبک، زیره سبز و سیاه و ... است.

از جمله حیات وحش منطقه می توان به کل و بز، قوچ و میش، آهو، پلنگ، کاراکال، گربه پالاس، گربه وحشی، روباه شنی، روباه معمولی، گرگ، کفتار، خرگوش، زرده بر، سمور، تشی، جرد ایرانی، انواع موش، خفاش، شاهین، بالابان، دلیجه، قرقی، عقاب طلایی، عقاب صحرایی، کرکس، باقرقره، هوبره، کبک، تیهو، کشیم، حواصیل، بوتیمار، اردک سرسبز، چنگر اشاره نمود.

 

 

این منطقه از نقاط سرسبز و زیبا و منحصر به فرد منطقه زیرکوه است که هر رهگذری با عبور از این دره زیبا مبهوت قدرت لایزال خداوند میگرددمنطقه آهنگران به استناد بند "و" ماده 6 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست از تاریخ 15/12/90 و شماره روزنامه رسمی 19582 مورخ 7/3/91 به مدت 5 سال به عنوان منطقه شکار ممنوع به تصویب سازمان حفاظت محیط زیست رسیده است. مساحت منطقه 20000 هکتار و بین 59 55 طول غربی تا 60 05 طول شرقی و 33 20 عرض جنوبی تا 33 32 عرض شمالی واقع گردیده است.

ت) تپه های شقایق حاجی اباد (کافر تگ ): در فاصله 5 کیلومتری جنوب شهر حاجی‌آباد تپه‌های زیبایی وجود دارد که همه ساله در ایام عید به سبب طبیعت زیبا و بی‌نظیر گردشگران زیادی را به سمت خود جلب می‌کند.

ث) طبیعت زیبای آبیز

آبیز جزء استان خراسان جنوبی ، شهرستان زیرکوه و بخش شاسکوه. فاصله این شهر، تا مرکز استان، ۱۶۰ کیلومتر است . آبیز در دامنه شرقی کوه شاسکوه قرار دارد، که بدین علت نسبت به سایر روستاها و شهرهای منطقه آب و هوای ملایم تری دارد. از جمله جاذبه های تاریخی ، دیدنی و تفریحی آبیز می توان به درخت بلند سرو ( ثور ) آبیز ، قلعه کوه آبیز، قنات و زمین های ییلاقی اطراف آن ، طبیعت زیبا و سرسبز آبیز و ... اشاره کرد.

ج) دشت مهمان شهر: دشت مهمان شهر در فاصله ۳۵ کیلومتری از شهر حاجی آباد و در دل کویر قرار گرفته است. دشت های این روستای کویری همه ساله در ایام اسفند و فروردین شاهد رویش گل های زیبا و رنگارنگ لاله است به طوری که این دشت وسیع یکی از تفرجگاه های ساکنین زیرکوه به شمار می رود.

چ) گزخت : روستای زیبای گزخت در فاصله 80 کیلومتری مرکز شهرستان زیرکوه دارای مناطق گردشگری بکر و زیبایی است که منطقه تنگل یکی از این زیبایی هاست.